Rapportageverplichtingen rond verpakkingen

Bedrijven die verpakkingen op de Nederlandse markt brengen, hebben een wettelijke plicht om hun verpakkingsgebruik te registreren en jaarlijks te rapporteren. Denk jij regelmatig na over hoe je dit overzichtelijk en foutloos aanpakt? De regels voor het bijhouden van gegevens over gebruikte materialen, gewicht en herkomst zijn de afgelopen jaren aangescherpt. Het is belangrijk om deze rapportages tijdig en volledig in te dienen, zodat jouw bedrijf voldoet aan de wetgeving rondom verpakkingsafval. Uit cijfers van de Rijksoverheid blijkt dat nog niet alle bedrijven hieraan voldoen, wat kan leiden tot boetes van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Actief en zorgvuldig rapporteren voorkomt problemen en draagt bij aan een transparante en duurzame bedrijfsvoering.

Welke verpakkingen moet je registreren?

In Nederland geldt de rapportageplicht aan Verpact voor bedrijven die jaarlijks 50.000 kg of meer aan verpakkingen op de Nederlandse markt brengen. De verplichting geldt voor alle soorten verpakkingen, van voedselverpakkingen tot industriële verpakkingen. Denk aan kartonnen dozen, kunststof zakken, metalen blikken en glasverpakkingen. De regels maken geen onderscheid naar sector; elk bedrijf dat verpakkingen op de markt brengt, moet rapporteren. Dit geldt ook voor e-commerce en retail, maar bijvoorbeeld ook voor bouwmaterialen of farmaceutische producten. Het gewicht en het materiaal moeten nauwkeurig worden doorgegeven. Hoe houd je dit slim bij in jouw organisatie? Het invoeren van een gestructureerd registratiesysteem helpt bij het correct verwerken van deze data.

Registratie van voedselverpakkingen

Voedselverpakkingen vragen extra aandacht, omdat ze direct in contact komen met levensmiddelen en daarom aan strenge voedselveiligheidsnormen voldoen. Denk aan trays, folies en papieren verpakkingen. Voor de verpakkingsrapportage gelden dezelfde regels als voor andere verpakkingen, maar los daarvan moeten voedselverpakkingen voldoen aan de wetgeving voor voedselcontactmaterialen. Het monitoren van deze verpakkingen helpt niet alleen bij wettelijke naleving, maar biedt ook inzicht in de duurzaamheidsprestaties van jouw productlijn. Uit een onderzoek van het Milieu Centraal uit 2024 blijkt dat bijna 60% van de voedingsbedrijven actief werkt aan het verminderen van verpakkingsafval, mede dankzij verbeterde rapportage.

Hoe een overzichtelijke rapportage opbouwen

Begin met een duidelijk overzicht van alle gebruikte verpakkingen binnen jouw bedrijf. Noteer daarbij niet alleen het type verpakking, maar ook het gewicht, materiaal en de leverancier of herkomst. Digitaliseer waar mogelijk de gegevens, want handmatig bijhouden vergroot de kans op fouten. Denk aan software die automatisch data verzamelt en verwerkt. In 2025 adviseren steeds meer experts het koppelen van inkoopdata aan rapportages, zodat je realtime inzicht hebt en voldoet aan de verplichte meldingen bij bijvoorbeeld Verpact.

Valkuilen bij verpakkingsrapportages

Vaak onderschatten bedrijven het belang van tijdige en volledige rapportages. Het niet correct invullen kan leiden tot boetes of dwangsommen. Daarnaast komt het voor dat sommige verpakkingsmaterialen over het hoofd worden gezien, zoals verpakkingsmateriaal van binnen de organisatie zelf. Let erop dat je ook verpakkingen registreert die gebruikt worden voor distributie en verpakking van producten binnen jouw keten. Denk systematisch na over het volledige verpakkingsproces, van levering tot afvoer.

Blijf up-to-date met de regelgeving

De wetgeving rondom verpakkingsrapportage verandert regelmatig. In 2025 zijn nieuwe richtlijnen aangekondigd die meer detail vragen over het gebruik van gerecyclede en nieuwe materialen, in lijn met Europese verplichtingen. Deze regels worden stapsgewijs ingevoerd, zodat bedrijven zich kunnen voorbereiden. Blijf alert en volg updates via officiële kanalen zoals het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Houd ook de websites van brancheverenigingen in de gaten voor praktische tips en tools. Goed geïnformeerd zijn voorkomt verrassingen en zorgt dat je jouw verpakkingsproces efficiënt kunt blijven managen.

Belangrijke informatie

Bedrijven die jaarlijks 50.000 kg of meer verpakkingen op de Nederlandse markt brengen, moeten zich registreren bij Verpact. Dit geldt voor iedereen die verpakkingen gebruikt voor producten die zij verkopen, importeren of produceren.
Bij het niet registreren of het onjuist rapporteren kan Verpact dit melden aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), die bestuurlijke boetes of dwangsommen kan opleggen.
Voedselverpakkingen vallen daarnaast onder aanvullende eisen vanwege hygiëne en veiligheid. Deze eisen komen voort uit de wetgeving voor voedselcontactmaterialen en staan los van de verpakkingsrapportageplicht.

Wil je meer weten over rapportageverplichtingen en verpakkingen? Kijk dan op een van de onderstaande websites:

De Rijksoverheid heeft een website met informatie over afval, verpakkingen en verpakkingsafval.
Verpact is een organisatie die bedrijven helpt bij het voldoen aan de verpakkingswetgeving.
Koninklijke Horeca Nederland (KHN) informeert over de regels rondom plastic toeslagen in de horeca.

29-09-2025